آسیب شبکه های اجتماعی برای کودکان امروزه به یک چالش جدی تبدیل شده است. فضای مجازی بخش وسیعی از زندگی اجتماعی کودکان و نوجوانان را به خود اختصاص داده است. در کنار مزایایی که این شبکه ها دارند، مضراتی چون قرار گرفتن در معرض محتوای نامناسب، نقض حقوق کودکان و… نیز وجود دارد.
همراهی و رهنمودهای والدین میتواند به کودکان کمک کند تا هم از فواید شبکه های اجتماعی بهره برند و هم از آسیب ها در امان بمانند. برای آشنایی با انواع خطرات شبکه های اجتماعی بر کودکان و محافظت از آنها تا پایان این مقاله با پویاشو همراه شوید.
چالش شبکه های اجتماعی برای کودکان و آسیب ها
شبکه های اجتماعی مزایای آموزشی بسیاری دارند اما همانگونه که ذکر شد دارای آسیب و خطرات بی شماری نیز هستند. برخی از این شبکه ها، دارای محدودیت سنی در هنگام ثبت نام هستند. مثلا برای داشتن حساب کاربری در فیسبوک باید 13 سال سن داشته باشید.
کودکان و نوجوانان در حوزه اینترنت و شبکه های اجتماعی نیز مانند سایر حوزه ها بیشتر آسیب پذیر میباشند. گاهی هنگام استفاده از فضای مجازی کودکان خواسته یا ناخواسته درگیر فعالیتهایی میشوند که نامناسب و یا حتی غیرقانونی میباشد.
تهدیدهای گوناگونی در فضای مجازی برای کودکان وجود دارد. در ادامه به بررسی برخی از آسیب های شبکه های اجتماعی بر کودکان میپردازیم:
- محتوای نامناسب
- زورگویی سایبری
- مخاطرات جنسی
- رفتارهای غیرقانونی
قرارگرفتن در معرض محتوای نامناسب
یکی از مزایای اینترنت این است که برای عموم قابل استفاده میباشد. اما همین مسئله باعث در دسترس بودن دیدگاه های افراطی سیاسی، نژادپرستانه و… میباشد. افراد میتوانند نسخه تحریف شده از کلیه مسائل را از جهان فکری خود منتشر کنند. فضای اینترنت میزبان انبوه زیادی از مطالب غیرقانونی، تصاویر مستهجن و کودک آزاری جنسی میباشد.
یکی از خطراتی که شبکه های اجتماعی برای کودکان دارد، حضور در اتاق های گفتگو و یا محیط هایی است که ممکن است کودک با حضور در آنها در معرض محتوای نامناسب قرار بگیرد. ممکن است این محتوا ماهیت پورنوگرافی، ترویج خشونت، فعالیت های خطرناک و یا غیرقانونی داشته باشد. عدم تناسب محتوا با سن کودکان، آن ها را در معرض آسیب های جدی قرار میدهد.
بسیاری از شبکه های اجتماعی از مکانیسم تایید سن استفاده نمیکنند. همین امر باعث میشود تا کودکان بتوانند به سادگی پروفایل جعلی ایجاد کنند و به محتوای بزرگسالان دسترسی یابند.
قرار گرفتن در معرض محتوای نامناسب یا ناراحت کننده، مانند نظرات یا تصاویر بد، تهاجمی، خشونت آمیز، آزار و اذیت جنسی، فریب و گرفتن اطلاعات شخصی کودک و به اشتراک گذاری آن با افراد غریبه، نمونه مواردی است که روزانه هزاران کودک را قربانی میکند. اغلب کودکان از این مشکلات آگاهی ندارند و فقط زمانی متوجه میشوند که قربانی یک مجرم سایبری شده اند.
از سوی دیگر برخی والدین نیز اطلاعات کافی در مورد محافظت از فرزندان خود در محیط اینترنت و شبکه های اجتماعی ندارند. یا ممکن است زمان و منابع کافی برای حفاظت از کودکان خود نداشته باشند.
سایبر بولینگ یا قلدری سایبری
زورگویی سایبری، جنبه دیگری از سواستفاده از فناوری های جدید است. افراد ناشناس با قلدری میتوانند قربانیان خود را عذاب دهند. در این شیوه کودک الزاما در معرض خطر فیزیکی نیست. اما چتهایی دریافت میکند که باعث میشود کودک احساس ترس، ناراحتی، خجالت یا افسردگی کند. این افراد میتوانند سلامت روان کودکان را تهدید کنند و به عزت نفس آنها آسیب برسانند.
اکثر موارد زورگویی سایبری از شبکه های اجتماعی ناشی میشود. غالب این زورگویی ها در فیس بوک است. سایر شبکه های اجتماعی و اتاق های گفتگوی آنلاین در رده های بعدی قرار دارند.
خطر آزارجنسی کودکان در فضای مجازی
تهدید فیزیکی شاید نگران کننده ترین خطر مرتبط با استفاده از اینترنت و شبکه های اجتماعی باشد. اغلب آزاردهندگان از شبکه های اجتماعی و اتاق های گفتگوی آنلاین برای برقراری ارتباط با کودکان و نوجوانان استفاده میکنند. هدف آنها این است که بتوانند کودکان را به سمت فعالیت جنسی پیش ببرند.
پدوفیل ها اغلب یک کودک را هدف قرار می دهند و به عنوان یک فرد جوان با علایق و سرگرمی های مشابه کودک ظاهر می شوند. آنها تلاش میکنند تا یک دوستی آنلاین برقرار کنند. روابط گاهی به حدی عمیق میشود که پدوفیل برای ملاقات حضوری، اعتماد کودک را جلب می کند. این تکنیک ها اغلب به عناوینی مانند «تطمیع آنلاین» شناخته می شوند.
اعمال غیرقانونی کودکان در شبکه های مجازی
برخی از کودکان در هنگام استفاده از شبکه های اجتماعی درگیر رفتارهای نامناسب یا غیرقانونی می شوند. درست مانند دنیای واقعی، گروه‌ها یا دسته ها میتوانند به صورت آنلاین تشکیل شوند. ابتدا وارد فعالیت هایی میشوند که بی ضرر معرفی میشود مانند ابراز عقیده مخالف به یکی دیگر از اعضای اتاق گفتگو. اما به سرعت به چیزی بسیار جدی که تبعات قانونی دارد، تبدیل میشود!
برخی از کودکان و نوجوانان درگیر سایر فعالیت های به همان اندازه جدی می شوند. خطرات احتمالی شامل دزدی هویت یا مشارکت در وب سایت های فرقه افکن، یا خرید و فروش کالاهای دزدیده شده است. سهولت دسترسی به سایت های قمار، خودکشی، فروش سلاح، سایت های هک و سایت هایی که دستور تهیه مواد مخدر را ارائه می دهند نیز بسیار نگران کننده هستند.
شواهدی وجود دارد که نشان می دهد کودکان خواسته یا ناخواسته در مشاهده، ساخت و توزیع تصاویر ناشایست و یا کودک آزاری و تصاویر مستهجن مشارکت داشته اند!
چگونه آسیب ها و چالش شبکه های اجتماعی را کاهش دهیم؟
پلتفرم ها و عملکرد رسانه‌های اجتماعی همیشه در حال تغییر هستند، بهتر است از تغییرات و بروزرسانی شبکه های اجتماعی که کودک استفاده میکند اطلاع داشته باشید. میتوانید از فرزندتان بپرسید که کدام پلتفرم ها محبوب هستند و خود او کدام را دوست دارد؟ یا از کدامیک بیشتر استفاده می کند. همچنین از کودک بخواهید که به شما نشان دهد این پلتفرم مورد بحث چگونه کار می کند؟
یاد بگیرید به لحاظ پیگردهای قانونی چه امکاناتی در دسترستان میباشد؟ اگر افراد بدون اجازه به اطلاعات شخصی شما دسترسی پیدا کردند، یا تصاویر جعلی از فرزندتان ساخته و منتشر کردند از چه راه های قانونی میتوانید پیگیری کنید؟ پس از آگاهی از این شیوه ها، آن ها را با کودکتان نیز در میان بگذارید.
برای مشاهده و مطالعه سایر مقالات جذاب پویاشو، به مجله کودکان در منوی اصلی سایت مراجعه کنید.
